Twierdza Nysa – Zarys historyczny
Już w 1594 roku powstawały pierwsze nowożytne fortyfikacje Nyskiej Twierdzy. Ich projekt przygotował Johanes Schneider z Lindau. Niestety ze względu na zbyt wysokie koszty, nie ukończono wszystkich planowanych obiektów.
Samym statusem „twierdzy”, Nysa mogła zacząć się chwalić około 260 lat temu. Wcześniej miasto co prawda było otoczone murami obronnymi, wieżami bramnymi i basztami, jednak dopiero po przejęciu miasta przez króla Prus Fryderyka II (jesienią 1741 roku, w wyniku tajnych negocjacji z austriacką cesarzową, która odstąpiła Dolny Śląsk) rozbudowano jego dotychczasowe fortyfikacje.
W 1807 roku Twierdza Nysa została zdobyta przez wojska napoleońskie. Pomimo, że była uważana jako jedna z najsilniejszych twierdz w Europie. Samo oblężenie z nieustającym ostrzałem artyleryjskim trwało 114 dni! Powodu kapitulacji twierdzy możemy upatrywać się w wielu nałożonych na siebie zdarzeniach. Po pierwsze należy wziąć pod uwagę zaniedbania władców – obsada twierdzy wynosiła zaledwie połowę możliwej obsady, bo około 6200 żołnierzy. Na dodatek słabo uzbrojonych i o niskich moralach – część z nich po prostu dezerterowała. Kończyły się zapasy amunicji, zniszczeniu uległa apteka z zapasami lekarstw. W efekcie końcowym wszystko to wpłynęło na kapitulację Twierdzy Nysa.
Ze względu na szybki rozwój wojskowości, a szczególnie artylerii, fortyfikacje były ciągle udoskonalane, tak by sprostać coraz to lepszej technice militarnej. Jeszcze przed wojną prusko-austriacką w 1866 r. wybudowano forty I, II, III – szczyt ówczesnej architektury wojskowej, której zadaniem było osłanianie wybudowanej kilka lat wcześniej linii kolejowej łączącej miasta Brzeg – Nysa. Fortyfikacje związane z osłoną kolei również były na bieżąco modernizowane, wprowadzano coraz to wymyślniejsze rozwiązania – m.in. ślepy tor i obwałowania kolei.
Przełomem w rozbudowie oraz funkcjonowaniu twierdzy był rok 1885, kiedy to do uzbrojenia wojsk wprowadzono pociski wypełnione nowoczesnymi materiałami wybuchowymi – o większej sile wybuchu i zasięgu. Właśnie wtedy Nyska twierdza straciła rację bytu. Rozpoczęło się systematyczne usuwanie elementów twierdzy, a w ich miejscu zaczęły powstawać budynki użytku codziennego. Dziś możemy podziwiać zaledwie 60% procent ich wcześniejszego stanu. W późniejszym czasie wiele z fortyfikacji wykorzystywanych było przez Ludowe Wojsko Polskie.